§13. Ньютонның үшінші заңы § 14. Салыстырмалылық принципі

Сабақ:Физика         

Мектеп:«Макинск қаласының мектеп -лицейі»

Күні:19.10.16 ж

Мұғалім есімі:Джуманазарова Турсун Бекмурзаевна

Сынып9А

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

§13. Ньютонның үшінші заңы § 14. Салыстырмалылық принципі

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар

Ньютонның үшінші заңы және салыстырмалылық принципі

жайлы мағлұмат беру

Оқушылардың басым бөлігі

Ньютонның үшінші заңы және салыстырмалылық принципі

жайлы мағлұмат алады. Негізгі ұгымдарды және формуланы жаза алады

Кейбір оқушылар

Алған білімдерін прақтикада яғни деңгейлік есеп шығару

барысында қолдана алады.

Тілдік мақсат

Оқушылар Формуласын оқи алады

Ньютонның үшінші заңын айта алады

Негізгі сөздер мен тіркестер

Салыстырмалылық принципі

Сыныптағы диалог/жазылым үшін

пайдалы тілдік бірліктер:

Талқылауғаарналған мақсаттар:

Жобалау әдісі

Сіз неліктен.... екенін айта аласыз ба?

Айта аламын себебі оқушылар денеге түсетін күштердің

бағытын біледі.

Жазылым бойынша ұсыныстар:

Формуласын жаза алады, өлшем бірлігін жаза  алады.

Алдыңғы оқу

Жоспар

Жоспарланған жаттығулар(төменде жоспарланған жаттығуларменқатар,ескертпелерді жазыңыз )

Ресурстар

Жоспарлан

ған уақыт

45 минут

 7-сынып

электрондық оқулық

Басталуы

3 минут

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

 Оқушылармен алдымен амандасып, шеңберге тұрады.

«Мен саған тілеймін» Яғни оқушылар сағат тілі бағытымен бір біріне тілек айтады.

Шеңберде тұрып 1,2,3 ке саналады. Бір санындағы

оқушылар  бірінші топ , екі санындағы оқушылар

екінші топ , үш санындағы оқушылар үшінші топ.

 9- сынып Физика

 Р. Башарұлы,

Д. Қазақбаева ,

 У. Тоқбергенова,

Н. Бекбасар

Алматы  «Мектеп»

2013ж

Ортасы

10 минут

20 минут

Үй тамсырмасын тексеру

«Жобалау әдісі»

Оқушыларға таңдауға үш билет беріледі.

  1.Ауырлық күші

  2.Үйкеліс күші

  3.Серпімділік күші

Оқушылар осы тақырыптар бойынша шақын жоба жасайды.

Жаңа сабақ

Ньютонныңүшінші заңы (механиканың үшінші заңы): әрекет етуші күшке әрқашан тең қарсыәрекет етуші күш бар болады. Денелер бір біріне шамалары тең, бағыттары қарама қарсы күштермен әсер етеді.

F1

Денелер  өзара әрекеттескенде, бір-біріне қарама-қарсы

бағытталған екі күш – әрекет және қарсы әрекет күштері пайда болатынын көрсетеді

Ø  Күштер әртүрлі беттерге әсер етеді, және бірін бірі

теңгермейді;

Ø   Әрекет және

қарсы әрекет етуші күштердің табиғаты бірдей;

Ø   Ньютонның үшінші

заңы тек инерциалды санақ жүйелерінде ғана қолданылады

Мысал: егер екі диномометрді алып, бір-біріне жалғап

екі жаққа тартсақ, онда диномометрлердің көрсеткіштеріінің модульдері тең

болады. 

Әсерлесуші екі дененің үдеулерінің қатынасы осы

денелердің массаларының кері қатынасыны тең.

Галилео Галилейтабиғат құбылыстарын зерттеу нәтижесінде

классикалық салыстырмалық принципті ұсынды.

Классикалық салыстырмалық принципі: барлық инерциалдық

санақ жүйелерінде барлық механикалық құбылыстар бірдей өтеді және бірдей шарттарда өтеді.

Дененіңқұлауыәртүрлібақылаушыүшінбірдейкөрінбейді

Мысалы:

Тұрақтыжылдамдықпенқозғалыпбаражатқанвагондағыдоптыңеркінқұлауывагонішіндегіжәневагонсыртындағыбақылаушығақатыстықозғалысы.

«Кім жылдам»

Есепті шығар кестені толтыр

Берілгені:    

ФормуласыШешуі

m=8  кгF = ma

F=2 Нa =

a =

т/к:  a-?

Жауабы:

Есеп

200 Нкүш әсерінен дене координатасы  х= 50 + 4t + t2 заңымен

өзгеретіндей болып, түзусызықты қозғаладыДененің

массасы қандай?

Аяқталуы

10 минут

Үйге тапсырма беру.

Сабақты бағалау.

рефлексия

Деңгейлік тапсырма

I-         деңгей

1.     

90 Н күшпен

денеге     1.2 м/c2 үдеу

береді. Осы денеге қандай күш     3 м/c2  бере алады?

2.     

Массасы  4 кг дене 

қандайда бір күштің әсерінен      

2 м/c2  үдеу алады.

Массасы 8 кг денеге дәл осындай күшпен әсер еткенде , ол қандай үдеу алады?

II-деңгей

1.     

Егер екі адам 120

Н күшпен екі жаққа кері тартса , 150Н кері күшке шыдас беретін арқан үзілеме?

2.     

Таразы басын

сумен толтырылған стақан теңгеріп тұр. Егер стақандағы суға  қарандашты салып , оны стақанға тигізбей

қолмен ұстап тұрса, таразының  тепе

теңдігі бұзыла ма?

III-     деңгей

1.     

Қатаңдығы  100 кН/м  

тіркеу арқанымен  массасы

2т   автомобиль  0.5м/c2 үдеумен сүйреген кезде

оның қанша ұзаратынын табыңдар? Үйкелісті ескермеңдер.

2.     

 Массасы 

2 кг  денеге бір түзудің бойымен

екі күш әсер етеді.  8 Н және 6 Н.

Олардың арасындағы бұрыш:   а) 00   б) 1800болғанда, осы дененің

үдеуін анықтаңдар?

§13,14 оқып келу. 

№11 жаттығу   1-5 т  59 бет

Әр тапсырма 3 ұпаймен бағаланады

Бағалау парағы

Бас бармақ

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нәрсе табысты  болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:  

2:

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды

да,оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар

туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?